Van 4 november 2017 tot en met 6 mei 2018 presenteert het Nederlands Fotomuseum de tentoonstelling Giflandschap Revisited van Wout Berger. Giflandschap Revisited is een vervolg op de in 1992 gepubliceerde fotoserie Giflandschap over verontreinigde bodems in Nederland. Met deze foto’s toonde Berger toentertijd hoe bedrieglijk de werkelijkheid kan zijn: plekken die zwaar vergiftigd zijn, zien er vaak idyllisch mooi uit. Vijfentwintig jaar later treedt Berger in zijn eigen voetsporen en bezoekt hij de destijds gefotografeerde locaties nog eens, om ze vanuit ongeveer hetzelfde standpunt opnieuw in beeld te brengen. In de tentoonstelling wordt werk uit beide series getoond.
Giflandschap
Nederland werd begin jaren tachtig van de vorige eeuw getroffen door een aantal gifschandalen. Op verschillende plekken bleek de bodem zodanig sterk vervuild, dat het niet verantwoord was om er te wonen, te werken of te recreëren. Wout Berger raakte gefascineerd door deze zogenaamde giflandschappen en besloot hier een fotoproject aan te wijden. Hij was onder de indruk van de merkwaardige schoonheid van de braakliggende gifbelten, waar de natuur schijnbaar ongestoord haar gang kan gaan en alles overwoekert wat de mens achterlaat. Van de destijds bekende 1.200 vervuilde locaties fotografeerde hij er 120. Die benaderde hij vanuit een standpunt dat ruim zicht bood op het landschap. Dat leverde een reeks beelden op waarvan de rustige, afgewogen composities ver af staan van iedere visuele dramatisering. Het zijn nuchtere documenten die zich voorzichtig en ingetogen verhouden tot kunsthistorische tradities van het landschap. De serie Giflandschap uit 1992 is opgenomen in de collectie van het Nederlands Fotomuseum.
Giflandschap Revisited
Vijfentwintig jaar later keert Berger terug naar een vijftigtal van de destijds gefotografeerde locaties, om ze vanuit ongeveer hetzelfde standpunt opnieuw in beeld te brengen. Dit levert fascinerende beeldcombinaties op met foto’s uit de eerdere serie en maakt duidelijk hoe het landschap in een tijdsbestek van een kwart eeuw kan veranderen – of helemaal niet. Het resultaat van veranderingsprocessen die zich in het dagelijks leven vaak onmerkbaar voltrekken, is nu in één (zij het dubbele) oogopslag zichtbaar. Bovendien is er een extra dimensie aan het project toegevoegd. Doordat Berger deze keer heeft samengewerkt met bodemdeskundigen wordt het verhaal achter de beelden belicht en geeft het inzicht in de aanpak en omvang van de bodemsaneringsoperatie die de afgelopen dertig jaar in Nederland is uitgevoerd.
Het project Giflandschap Revisited werd mede mogelijk gemaakt door:
Witteveen+Bos Raadgevende ingenieurs en het Uitvoeringsprogramma van het Convenant Bodem en Ondergrond (onderdeel van Rijkswaterstaat).